Εγκληματική αδιαφορία για την ελληνική φύση

Στην τύχη της έχει αφεθεί η ελληνική φύση από την Πολιτεία, την ίδια στιγμή που μία σειρά από νομοσχέδια και πρωτοβουλίες υποβαθμίζουν το περιβάλλον της χώρας μας. Η εγκληματική αυτή αδιαφορία οδηγεί σε υποβάθμιση μερικές από τις πλέον πολύτιμες περιοχές και απειλεί μοναδικά είδη.

Το εθνικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών, η ραχοκοκαλιά δηλαδή για την προστασία της ελληνικής φύσης, παραπαίει. Οι φορείς διαχείρισης (ΦΔ) των προστατευόμενων περιοχών υπολειτουργούν. Η τύχη του 70% των περιοχών Natura, για τις οποίες δεν έχει οριστεί σχήμα διαχείρισης, είναι στον αέρα. Ταυτόχρονα, οι αρμόδιοι φορείς δεν έχουν προχωρήσει στην απαραίτητη, και προβλεπομένη από τον νόμο, παρακολούθηση και καταγραφή της κατάστασης της βιοποικιλότητας, εκθέτοντας τη χώρα μας σε διεθνές επίπεδο.

Τα παρακάτω παραδείγματα είναι ελάχιστα και μόνο ενδεικτικά του αδιεξόδου, στo οποίo έχουν περιέλθει οι προστατευόμενες περιοχές.

1.     Στη Ζάκυνθο εν μέσω της τουριστικής περιόδου, παραμένουν αφύλακτες οι πιο σημαντικές παραλίες ωοτοκίας της χελώνας Caretta caretta στη Μεσόγειο, όπως και ο θαλάσσιος χώρος, καθώς ο ΦΔ του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου δεν μπορεί να πληρώσει τους φύλακες που επιτηρούν τις δραστηριότητες κατά την περίοδο ωοτοκίας.

2.     Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και στις περιοχές Natura 2000 που φιλοξενούν παραλίες ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας αλλά δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα κάποιου ΦΔ. Συγκεκριμένα, στις παραλίες του Ρεθύμνου η ωοτοκία της χελώνας Caretta caretta μειώνεται λόγω της ανεξέλεγκτης τουριστικής δραστηριότητας ενώ στον Κυπαρισσιακό κόλπο, σχέδια οικοδομικής και τουριστικής ανάπτυξης απειλούν τη δεύτερη σημαντικότερη παραλία ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας στη Μεσόγειο.

3.     Στον Σχινιά ήδη εκδηλώθηκε πυρκαγιά. O ΦΔ, δηλώνοντας αδυναμία να προστατέψει αποτελεσματικά το πευκοδάσος, αναγκάστηκε να προβεί σε αποκλεισμό της πρόσβασης όλων των τροχοφόρων για συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα.

4.     Στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου σχεδιάζεται η εκτροπή του Αώου χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι επιπτώσεις στην προστατευόμενη περιοχή και στη διατήρηση του ποταμού.

5.     Στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων, μία από τις σημαντικότερες περιοχές παγκοσμίως για την απειλούμενη με εξαφάνιση μεσογειακή φώκια, η φύλαξη είναι ανύπαρκτη. Παράλληλα, οι πληθυσμοί της φώκιας Monachus monachus στην υπόλοιπη Ελλάδα, που δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα κάποιου ΦΔ, υφίστανται ανεξέλεγκτες πιέσεις και απειλές, παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει την ευθύνη για τη διατήρηση του 90% του ευρωπαϊκού πληθυσμού της.

Υπεύθυνοι για την παραπάνω κατάσταση είναι το ΥΠΕΚΑ και οι συναρμόδιες υπηρεσίες αλλά δυστυχώς αποδεικνύεται ότι η ευθύνη διατήρησης της βιοποικιλότητας και η εποπτεία της προστασίας της φύσης παραμένουν απλώς και μόνο ένα θεωρητικό σχήμα. Βασικές νομικές και άλλες υποχρεώσεις παραμένουν ως εκκρεμότητες. Παράλληλα, το ΥΠΕΚΑ προκαλεί συνεχείς καθυστερήσεις και εμπόδια στο έργο των ΦΔ, με αποτέλεσμα η λειτουργία πολλών εξ αυτών να είναι αυτήν τη στιγμή παγωμένη και όλοι να αντιμετωπίζουν προβλήματα στην υλοποίηση προγραμμάτων προστασίας και διαχείρισης.

 

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις Αρκτούρος, Αρχέλων, Δίκτυο Μεσόγειος SOS, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, Καλλιστώ, MOm και WWF Ελλάς θέτουν το ΥΠΕΚΑ προ των προφανών και αδιαμφισβήτητων ευθυνών του. Καλούν τη νέα πολιτική ηγεσία του να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη σωστή λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Προστατευόμενων Περιοχών.

Σημειώσεις προς συντάκτες:

1.      Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις Αρκτούρος, Αρχέλων, Δίκτυο Μεσόγειος SOS, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, Καλλιστώ, MOm και WWF Ελλάς υπέβαλαν στον Υπουργό κ. Μανιάτη υπόμνημα με τίτλο: «Σε αδιέξοδο οδηγεί την προστασία της φύσης το Υπουργείο Περιβάλλοντος». Με το υπόμνημα αυτό, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις δηλώνουν ότι μετά από τόσα χρόνια στήριξης και συμμετοχής στο σύστημα των προστατευόμενων περιοχών, δεν μπορούν να δεχθούν άλλο την κατάσταση που επικρατεί. Αρνούνται να παραμείνουν κομμάτι ενός συστήματος που το ίδιο το ΥΠΕΚΑ, υπονομεύει.

2.     Ενδεικτικές διαχρονικές παρεμβάσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων αναφορικά με την κατάσταση στις προστατευόμενες περιοχές:

·        Ιανουάριος 2009: Επιστολή ΜΚΟ προς τον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ, κ. Σουφλιά κατά την έναρξη της τρίτης θητείας λειτουργίας των διοικητικών συμβουλίων. Η θητεία των ΔΣ στους περισσότερους φορείς έχει παραταθεί μέχρι τον Ιανουάριο του 2014.

·        Συμβολή μέσω των εκπροσώπων των περιβαλλοντικών οργανώσεων στην Επιτροπή Φύση 2000, που αποτελεί και την εθνική επιτροπή προστατευόμενων περιοχών της χώρας και ειδικότερα 1) στην αξιολόγηση της δεκαετούς λειτουργίας των φορέων διαχείρισης και 2) στις προτάσεις για τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών με ή χωρίς φορέα διαχείρισης.

·        Οκτώβριος 2011: Πρόταση WWF Ελλάς για ένα συνεκτικό και αποτελεσματικό σύστημα προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.

·        Ιούλιος 2012 – Δεκέμβριος 2012: Παρεμβάσεις ΜΚΟ κατά τη συζήτηση και τελικά ψήφιση του νόμου περί συγχώνευσης/κατάργησης φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών.

•        Δεκέμβριος 2012: Κοινή επιστολή περιβαλλοντικών οργανώσεων προς τα μέλη της Βουλής των Ελλήνων σχετικά με τις προτεινόμενες αλλαγές στους φορείς διαχείρισης

•        Οκτώβριος 2012: Συμμετοχή περιβαλλοντικών ΜΚΟ στη δημόσια διαβούλευση για τη συγχώνευση και κατάργηση των Φορέων Διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών

•        Ιούλιος 2012: Κοινή Επιστολή ΜΚΟ για τη Συγχώνευση Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών

Περισσότερες πληροφορίες:

Λάζαρος Γεωργιάδης, Αρκτούρος, τηλ. 6972640062 

Θεόδωρος Μπένος – Πάλμερ, Αρχέλων, τηλ. 210 5231342

Ερμιόνη Φρεζούλη, Δίκτυο Μεσόγειος SOS, τηλ. 6972090253
Δάφνη Μαυρογιώργου, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, τηλ. 6977205351
Νίκος Πέτρου, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, τηλ. 6947990752

Βιβή Ρουμελιώτου, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, τηλ. 23850-51211

Σπύρος Ψαρούδας, Καλλιστώ, τηλ. 6999-915200

Βαγγέλης Παράβας, MOm, τηλ. 6974-800239

Ιόλη Χριστοπούλου, WWF Ελλάς, τηλ. 210-3314893