Αίθουσα τοπικού τύπου «ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Π. ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ»

ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΑΠΟ ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΦΛΩΡΙΝΑΣ «Βασιλικής Πιτόσκα» ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΜΙΜΗ ΣΟΥΛΙΩΤΗ δημιούργησε αίθουσα τοπικού τύπου «ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Π. ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ».

Αίθουσα τοπικού τύπου «ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Π. ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ», δημιουργήθηκε στο χώρο της  Δημόσιας κεντρικής βιβλιοθήκης Φλώρινας  «Βασιλικής Πιτόσκα», ύστερα από απόφαση του Δ.Σ της.

Σωστά δημιουργήθηκε η αίθουσα αυτή στον συγκεκριμένο χώρο για να αναδειχτεί μέσα από τη βιβλιοθήκη, που ήταν το μεγάλο του μεράκι, μια άλλη πλευρά του Μίμη Σουλιώτη,

η ενασχόληση του με τις εφημερίδες και τα κοινά της πόλης που αγάπησεσε τη Φλώρινα. Είναι η αθέατη πλευρά του για κάποιους νεότερους, σημαντική όμως για την τοπική κοινωνία, Γι’ αυτό και η πρωτοβουλία του Δ.Σ της Βιβλιοθήκης έχει ιδιαίτερη αξία.

Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 22 Δεκεμβρίου, μίλησαν η πρόεδρος της Βιβλιοθήκης Βασιλική Μούζα, η σύζυγος του Μίμη Σουλιώτη Ελένη Μεκάση-Σουλιώτη και ο καθηγητής γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας Κώστας Ντίνας.

Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΝΤΙΝΑ

Αγαπητή κ. Πρόεδρε του Εφορευτικού Συμβουλίου της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Φλώρινας 

κυρίες και κύριοι

να μιλήσει κανείς μέσα στα πολύ στενά χρονικά όρια μιας δεκάλεπτης ομιλίας για την προσωπικότητα ενός ανθρώπου δεν είναι ό,τι πιο εύκολο· να καταφέρει να παρουσιάσει μια πολυσχιδή προσωπικότητα με δράση πολυετή και σε πολλούς τομείς μοιάζει ακόμα πιο δύσκολο. Θα προσπαθήσω να μη σας κουράσω χωρίς να αδικήσω ταυτόχρονα τον σήμερα τιμώμενο φίλο και συνάδελφο, ποιητή και καθηγητή νεοελληνικής φιλολογίας, διευθυντή εφημερίδας, εκδότη περιοδικών  και επιμελητή εκδόσεων ―για να περιοριστώ μόνο σε αυτές του τις ιδιότητες, Μίμη Σουλιώτη. Ευελπιστώ να τα καταφέρω προσπαθώντας να ισορροπήσω και στις τρεις αυτές πτυχές της προσωπικότητάς του χωρίς να μπορώ να ξεχωρίσω σε τι από αυτά να επιμείνω.

Δανείζομαι λίγα από το πλούσιο βιογραφικό του αρχίζοντας με ένα απόσπασμα από αυτοβιογραφικό σημείωμά του:

«Πρωτότοκος γιος του υπαλλήλου των Μονοπωλείων Άλατος, Παιγνιοχάρτων και Πυρείων (Ε.Δ.Ε.Μ.Ε.Δ.) Παναγιώτη Δ. Σουλιώτη και της δασκάλας Μαρίας Μιχ. Βουβουλίκα, γεννήθηκα στις 24 Δεκεμβρίου 1949 στην Αθήνα. Του πατέρα μου οι ρίζες απλώνονται στο Σούλι, την Ηλεία και τη Μάνη. Από τη μεριά της μητέρας μου, έλκω την καταγωγή μου από το Μοναστήρι της FYROM και τη Σμύρνη. Ιδιαίτερη μνεία χρωστώ να κάμω, όχι τόσο στον δάσκαλο και ιεροψάλτη του Μοναστηρίου και τελικά ειρηνοδίκη και δικηγόρο της Φλώρινας Μιχαήλ Κ. Βουβουλίκα, όσο στην εκ μητρός γιαγιά μου, Μαγδαληνή Γ. Σμυρνιού, που έλαβε υποτροφία (1904) και έφυγε από το Μοναστήρι για να σπουδάσει δασκάλα και γυμνάστρια στην Αθήνα, όπου και εργάσθηκε στη Σχολή Τυφλών για μερικά χρόνια: Σ’ εκείνην χρωστώ πλείστα όσα».

Σπούδασε Βυζαντινή και Νεοελληνική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκη, έκανε με υποτροφία μεταπτυχιακές σπουδές στην Υστεροβυζαντινή Φιλολογία στη Βουδαπέστη και ανακηρύχτηκε με άριστα παμψηφεί διδάκτορας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με θέμα: «Οι υποθετικοί λόγοι στην ποίηση του Κ.Π. Καβάφη».

Υπηρέτησε ως φιλόλογος στην ιδιωτική και τη δημόσια δευτεροβάθμια εκπαίδευση καθώς και στη λαϊκή επιμόρφωση και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Πριν εκλεγεί καθηγητής στο Πανεπιστήμιο υπηρέτησε εδώ, στη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Φλώρινας, της οποίας υπήρξε ο αναμορφωτής -εσείς το γνωρίζετε καλύτερα από μένα. Εδώ τον γνώρισα να δουλεύει με πάθος· οι Βιβλιοθήκες ήταν πάντα το μεγάλο του μεράκι.

Διέμενε στη Φλώρινα «μονιμότερα από προσωρινά», όπως έλεγε αυτοσαρκαζόμενος ο ίδιος, διδάσκοντας Ελληνική φιλολογία και «βιοποριστική λογοτεχνία» στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Έχει διδάξει επίσης προπτυχιακά και μεταπτυχιακά μαθήματα στη Σουηδία και την Ουγγαρία, στα Πανεπιστήμια της Πάτρας και της Κύπρου καθώς και στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο.

Στο Πανεπιστήμιό μας ―εκτός από καθηγητής ελληνικής φιλολογίας― υπηρέτησε με ευαισθησία αλλά και με γνώση και αποτελεσματικότητα ως Κοσμήτορας της Παιδαγωγικής Σχολής, ως Πρόεδρος του Τμήματος Βαλκανικών Σπουδών και ως Αναπληρωτής Πρόεδρος στο Τμήμα Νηπιαγωγών και το Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών ―άλλη μια μεγάλη του αγάπη, έγνοια και καμάρι.

Υπήρξε δραστήριο μέλος της μικρής ακαδημαϊκής μας κοινότητας φροντίζοντας να αφήνει παντού τα σημάδια της καθημερινής παρουσίας του αλλά και ως μέλος επιστημονικών εργαστηρίων που λειτουργούν στην Παιδαγωγική Σχολή. Δυο από τις δομές που λειτουργούν στη Σχολή μας πρέπει να πιστωθούν ακέραιες στον Μίμη Σουλιώτη. Η πρώτη είναι το «Βιβλιολογείον», ένας θεσμός για το βιβλίο, που τον εμπνεύστηκε και τον υπηρέτησε με απαράμιλλο ζήλο, διοργανώνοντας εκεί επιμορφωτικές συναντήσεις για το βιβλίο, συνέδρια, και επιμελούμενος επιστημονικές και λογοτεχνικές εκδόσεις. Στο «Βιβλιολογείον» λειτουργούν παράλληλα και συμπληρωματικά ένα εργαστήριο παραδοσιακής βιβλιοδεσίας και ένα παραδοσιακό τυπογραφείο. Στο πρώτο οι φοιτητές μας μυούνται στο βιβλίο ως υλικό αντικείμενο και καθοδηγούνται να κατασκευάζουν και να βιβλιοδετούν οι ίδιοι το δικό τους βιβλίο διδασκόμενοι ταυτόχρονα τη μακρά πορεία που διήνυσε ο άνθρωπος προσπαθώντας να αποτυπώσει σε υλικό μέσο, στο βιβλίο, τις σκέψεις και τις αγωνίες του.

Ο ίδιος ο Μίμης είχε δουλέψει σε τυπογραφείο και καυχιόταν στις συζητήσεις μας ότι ήξερε καλά την κάσα με τα τυπογραφικά στοιχεία. Ένα λοιπόν μεγάλο του μεράκι ήταν να στήσει στη Σχολή μας ένα τέτοιο παραδοσιακό τυπογραφείο, για να μαθαίνουν οι νεότεροι πώς φτάσαμε στη σημερινή τυπογραφική πραγματικότητα αλλά και να ασκούνται σ’ αυτό. Δούλεψε για το στήσιμό του με εφηβικό ενθουσιασμό και κατάφερε να εξασφαλίσει τη δωρεά τυπογραφικών μηχανημάτων που λειτουργούν ήδη στη Σχολή με τη φροντίδα του τελευταίου παραδοσιακού τυπογράφου της Φλώρινας, του Γρηγόρη Αλέξιου. Θυμάμαι την περηφάνια με την οποία μου έδωσε λίγο πριν μπει στο νοσοκομείο ένα από τα λίγα αντίτυπα ενός ποιήματος του Καβάφη που του τύπωσε ο Γρηγόρης μαζί με την απεικόνιση της κάσας των τυπογραφικών στοιχείων.

Η δεύτερη δομή που πρέπει να πιστωθεί στον Μίμη Σουλιώτη είναι η σύλληψη και υλοποίηση του πρώτου και μοναδικού για την ώρα στη χώρα μας Μεταπτυχιακού Προγράμματος Δημιουργικής Γραφής. Υπήρξε γι’ αυτόν όνειρο ζωής, που το πραγματοποίησε αξιοποιώντας την αναγνωρισιμότητα και αποδοχή του στον χώρο της λογοτεχνίας στη χώρα μας και μετακαλώντας για διδασκαλία τα μεγαλύτερα ονόματα στον τομέα της λογοτεχνικής, της καλλιτεχνικής παραγωγής αλλά και της φιλολογίας. Είναι το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα που έκανε όσο λίγα πράγματα γνωστό το Τμήμα μας, το Πανεπιστήμιό μας και τη Φλώρινα σε όλη την Ελλάδα αλλά και πέρα από τα σύνορά της. Ήδη βρισκόμασταν σε συζητήσεις για την ίδρυση παραρτήματός του στην Κύπρο. Είχα την τύχη να μοιραστώ μαζί του πολλές ώρες συζητήσεων για την εδραίωση και ενδυνάμωση του Μεταπτυχιακού αυτού και να δω από κοντά τον αγώνα και την αγωνία του να το πετύχει.

Το συγγραφικό έργο και τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιστράφηκαν γύρω από τη λογοτεχνία, τη φιλολογική κριτική, τη δημιουργική γραφή και απαγγελία, τη βιβλιολογία. Έχει εκδώσει φιλολογικά βιβλία και εισηγήσεις, άρθρα και κριτικές του έχουν περιληφθεί σε πρακτικά ελληνικών και διεθνών συνεδρίων, σε επιστημονικά και λογοτεχνικά περιοδικά και σε εφημερίδες.

Ο λογοτέχνης Μίμης Σουλιώτης έχει εκδώσει εννιά ποιητικές συλλογές, υπήρξε μέλος σε συντακτικές επιτροπές λογοτεχνικών περιοδικών και σε Διοικητικά Συμβούλια συναφών φορέων. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες και έχουν περιληφθεί σε ελληνικές και ξένες ανθολογίες. Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ποίησης αλλά και της προσωπικότητάς του, το οποίο αναδεικνύεται εύκολα από τα γραφόμενά του αλλά το απολάμβανε κανείς κυρίως στη συναναστροφή μαζί του, ήταν η περιπαικτική του διάθεση, η ειρωνεία και ο αυτοσαρκασμός παράλληλα με μιαν οξύτατη και διεισδυτική ματιά στα γεγονότα και τα πρόσωπα. Δεν άφηνε να περάσει τίποτα ασχολίαστο. Ο άριστος χειρισμός του προφορικού αλλά κυρίως του γραπτού του λόγου, το ερωτικό σχεδόν παιχνίδι με τις λέξεις και τα νοήματα έδιναν μιαν απαράμιλλη γοητεία στο γράψιμο και την ομιλία του.

Και η παρέα μαζί του ήταν συναρπαστική· είχε διάθεση για ζωή, για γλέντι, για τραγούδι, διέθετε ακατάλυτο χιούμορ. Είχα την τύχη να μοιραστώ πολλές τέτοιες στιγμές μαζί του κάνοντας «ορειβασία», όπως αστειευόμενος έλεγε τον συχνό μας περίπατο γύρω από την Πανεπιστημιούπολη, διασκεδάζοντας και χορεύοντας στις αξέχαστες εκείνες εκλεκτικές συναθροίσεις στα «Σκορδοκαΐλεια» και στο γλωσσολογικοφιλολογικό ξεφάντωμα στο ρακοκάζανο του Αετού τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Πριν τρεις μέρες η παρέα μας τήρησε την παράδοση στον Αετό και αφιέρωσε το φετινό καζάνι στη μνήμη του. Ο ίδιος ήταν παρών μέσα από το βίντεο της τελευταίας του συμμετοχής, τον Δεκέμβρη του 2011.

Άφησα για το τέλος τη δημοσιογραφική και εκδοτική πλευρά της προσωπικότητας που σήμερα τιμούμε. Ο Μίμης ήταν ο ορισμός του δημοσίου προσώπου: ήθελε να έχει πάντα γνώμη για ό,τι συνέβαινε γύρω του και επέλεγε να τη δημοσιοποιεί με κάθε πρόσφορο μέσο.

Για τον λόγο αυτόν πολύ νωρίς ―φοιτητής ακόμα― υπήρξε συνιδρυτής και μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Τραμ,. το οποίο πρόλαβε να βγάλει 5 τεύχη, αφού το τότε δικτατορικό καθεστώς το καταδίκασε, απαγόρευσε την κυκλοφορία του και διέταξε την κατάσχεση και πολτοποίηση του πέμπτου τεύχους.

Για 13 χρόνια (1981-1993) υπήρξε εκδότης και διευθυντής σύνταξης στην εφημερίδα Κοινή Γνώμη, τοπική εφημερίδα της Φλώρινας, μέσω της οποίας υπερασπίστηκε πάντοτε με μαχητικότητα και επιχειρήματα τη γνώμη του και δε δίστασε να γίνει δυσάρεστος, όταν έκρινε ότι έπρεπε να υπερασπιστεί τις θέσεις του.

Ως δημοσιολόγος ο Μίμης Σουλιώτης ήταν τα τελευταία χρόνια τακτικός αρθρογράφος τοπικών αλλά κυρίως πανελλήνιας κυκλοφορίας εφημερίδων, όπως ΤΟ ΒΗΜΑ και ΤΑ ΝΕΑ.

Υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρώτος πρόεδρος (1987-1989) του συλλόγου «Εταιρία Γραμμάτων και Τεχνών της Φλώρινας» καθώς και συντονιστής της συντακτικής επιτροπής του ομώνυμου περιοδικού από 1989 κ.εξ. Η φήμη του περιοδικού ξεπέρασε γρήγορα τα σύνορα της πόλης ως έντυπο που «τραβάει τον εθνικό χορό με γνώση και αξιοπρέπεια και δίνοντας μάχες και αγώνες με πνευματικό περιεχόμενο» (Π.Β. Πάσχος).

Υπήρξε μέλος Εταιριών και Συλλόγων τοπικής αλλά και εθνικής εμβέλειας. Ενδεικτικά αναφέρω: την Εταιρία Συγγραφέων, την Ένωση Συγγραφέων Μακεδονίας-Θράκης, το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.), την Ελληνική Σημειωτική Εταιρεία (Α.Π.Θ.), την Πανελλήνια Ένωση Φιλολόγων, τον Σύνδεσμο Μοναστηριωτών Φλωρίνης και Πέριξ, τον Όμιλο Φίλων του Παραμυθιού, τη Λογοτεχνική Λέσχη Θεσσαλονίκης, την Εταιρία Συγγραφέων Δυτικής Μακεδονίας, το Βαλκανικό Άσυλο Ποίησης. Ο ίδιος ξεχώριζε και καυχιόταν ότι ήταν συνιδρυτής του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού.

Συναφής προς τη φιλολογική του δραστηριότητα ήταν και η επιμέλεια εντύπων (βιβλίων και περιοδικών), η οποία έβαινε παράλληλα προς το ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον του για τη βιβλιολογία. Η επιμέλεια, συνήθως εκδοτική, συμπληρωνόταν και με προσθήκες ή διευκρινιστικά σημειώματα. Για την οικονομία του χρόνου περιορίζομαι και εδώ σε μια εντελώς ενδεικτική αναφορά προτάσσοντας φιλολογικές του επιμέλειες οι οποίες υπήρξαν εκδόσεις της Δημόσιας Βιβλιοθήκης αυτής πόλης: Ανθολογία Φλωρινιώτικης ποίησης (1937-1987), 1987· «ΓΑΒ-ΓΑΒ». Μέγας Οδηγός της Βορείου Ελλάδος. 1937 [= ανάτυπο με τις σελίδες που αφορούν στην περιοχή της Φλώρινας], 1987· Γιάννης Δάλλας, Ο ποιητής και το ποίημα, 1988· Παντελή Γ. Τσάλλη, Το δοξασμένο Μοναστήρι, 1991· το «Αλφαβητάριον» του Μοναστηρίου, 1993· Τάκη Μπέσσα, Η εικαστική Φλώρινα (1941-1976), 1993· Λύντιας Τρίχα, Το Βιλαέτι Βιτωλίων το 1881, 1994· Το παραμύθι και η εκπαίδευση: Μ’ ένα βιβλίο πετάω, 1994· Θεόδωρος Ι. Κάστανος, Η εκπαίδευση των δημοδιδασκάλων στην Ελλάδα, 1995·

Στο πλαίσιο των εκδόσεων των «Πρεσπείων» επιμελήθηκε τα βιβλία των: Δημήτρη Μιχ. Μεκάση, Τα παλιά επαγγέλματα της Φλώρινας, 1993, Αντρέα Π. Ανδρέου, Πηγές για την Ιστορία της Μακεδονίας, 1994·  Βασίλη Κ. Παπαχρήστου, Χορευτικές δραστηριότητες του Νομού Φλώρινας, 1994· Πόρτες της Φλώρινας, 1994· Αντιγόνης Τσάμη, Λαογραφικά Μελετήματα, 1994· Λύντιας Τρίχα, Εμπόριο και Στατιστικές στη Μακεδονία. 1880-1884, 1995  συνέκδοση με τη Δ.Β.Φ., 1995· Η Φλώρινα στους Χάρτες. 1544-1780, 1995· Πινακοθήκη Φλωρινιωτών Ζωγράφων, 1995· Αθανασίου Γ. Σιαμάκη, Αλυπίου Εισαγωγή Μουσική, 1995· Κατερίνας Τρανταλίδου, Αρχαιολογική Τοπογραφία του Νομού Φλώρινας.

Είχε τη διεύθυνση και εκδοτική φροντίδα του Ανθολόγου Ερμή, για την έκδοση με φιλολογική επιμέλεια νεοελλήνων ποιητών.

Επιμελήθηκε επίσης τα έντυπα της Θεσσαλονίκης ως «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 1997» και τις εκδόσεις του Βαλκανικού Ασύλου Ποίησης.

Επιμελήθηκε ακόμα ευάριθμα Πρακτικά Συνεδρίων, όπως του διεθνούς συνεδρίου για τον Τούρκο Φλωρινιώτη συγγραφέα Necati Cumali.

Σταματώ εδώ για την οικονομία του χρόνου και χωρίς να έχω ολοκληρώσει αυτή την πλευρά της δραστηριότητας του Μίμη Σουλιώτη.

Ο Μίμης εδώ και πάνω από ένα χρόνο πια δεν είναι ανάμεσά και μας λείπει. Λείπει στους δικούς του ανθρώπους, στους φίλους και συναδέλφους του, στους φοιτητές του και πιο πολύ στους μεταπτυχιακούς της «Δημιουργικής Γραφής», λείπει από τα λογοτεχνικά και φιλολογικά μας πράγματα, λείπει από την πόλη του, που τόσο αγαπούσε, λείπει από τα δημόσια πράγματα. Έχει αφήσει όμως πίσω του ένα πολύ μεγάλο έργο, το οποίο αρχίζει να αποτιμάται σιγά σιγά.

Γι’ αυτό του το έργο τον τιμούμε και σήμερα εδώ, στη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Φλώρινας, την οποία αγάπησε και υπηρέτησε με επαγγελματικό ζήλο. Ήταν και για μας στο Τμήμα Νηπιαγωγών και ιδιαίτερα στο Μεταπτυχιακό Δημιουργικής Γραφής μεγάλη μας χαρά να παραχωρήσουμε μία από τις δύο προτομές που φιλοτεχνήσαμε αμέσως μετά το θάνατό του, για να μείνει και η μορφή του ζωντανή ανάμεσά μας. Η μία από αυτές βρήκε, νομίζω, τη θέση που της αξίζει εδώ, για να συνδέει τη Δημόσια Βιβλιοθήκη με το Πανεπιστήμιο, δύο χώρους άρρηκτα δεμένους με τη ζωή και το έργο του Μίμη Σουλιώτη.

Θα ήθελα κλείνοντας να σας ευχαριστήσω για την τιμή να μιλήσω στην εκδήλωση αυτή τιμής και μνήμης για τον στενό φίλο και συνάδελφό μου Μίμη και να σας επαινέσω για την απόφασή σας να τον τιμήσετε με τη δημιουργία ειδικής "Αίθουσας Τοπικού Τύπου" που θα φέρει το όνομά του.

Αναδημοσίευση από: parathrhthsflorina.blogspot.gr