Ομιλία του Παντελή Οικονόμου στην εθνική συνδιάσκεψη του ΠΑΣΟΚ

Ευχαριστώ Πρόεδρε.  Έχω αίσθηση της αδημονίας στο ακροατήριο και θα παρακαλούσα να υπάρχει και στο ακροατήριο μία αναγνώριση μιας συγκίνησης δικής μου διότι είναι περίπου 23 χρόνια από μία Κεντρική Επιτροπή τότε στην Ανάβυσσο που πάλι το Εκτελεστικό Γραφείο τότε μου είχε αναθέσει τον απολογισμό.
Η κατάσταση σε μεγάλο βαθμό θύμιζε τη σημερινή.
Το ΠΑΣΟΚ έβγαινε από μια μεγάλη ανατροπή, δεν ήταν απλώς η εκλογική ήττα, ήτανε η απόπειρα που ήτανε τότε σε εξέλιξη να αλλάξει όλος ο χάρτης, όλος ο πολιτικός χάρτης της χώρας.
Και θέλω να σας διαβεβαιώσω με όση εμπειρία μπορώ να διαθέτω ότι όπως η απόπειρα αυτή απέτυχε τότε, το '89, έτσι θα αποτύχει και τώρα. Είμαστε σε φάση που θυμίζει πάρα πολύ το '89, αλλά υπάρχει μια προϋπόθεση: αυτό που ο Πρόεδρος είπε δεν κάνω απολογισμό, λέω απλώς τα αυτονόητα. Μετά τα αυτονόητα να κάνουμε και τον απολογισμό.
Και απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο απολογισμός να μην φοβάται την αλήθεια. Καμιά φορά φοβόμαστε γιατί όταν λες την αλήθεια επέρχεται και καταλογισμός και επίσης υπάρχει και μια προσπάθεια να προσαρμόζουμε την αλήθεια στο δικό μας μέγεθος, ενώ η αλήθεια είναι μεγαλύτερη από μας.
Εάν τα αποφύγουμε αυτά τα δύο νομίζω ότι μπορούμε να βρούμε την αλήθεια, να κάνουμε πραγματικό απολογισμό. Και το πρώτο που θα μπορούσε κάποιος να παρατηρήσει, την πρώτη αλήθεια που νομίζω ότι πρέπει να γνωρίσουμε είναι ότι η πραγματικότητα που αντιμετωπίσαμε μετά την εκλογική νίκη του 2009 είναι ότι τα πράγματα δεν ήταν όπως τα περιμέναμε, όπως τα είχαμε περιγράψει και όπως είχαμε ετοιμαστεί να τα αντιμετωπίσουμε.
Στην πραγματικότητα από το 2009 μέχρι σήμερα κάναμε δύο προσπάθειες να αποτρέψουμε δυο διαφορετικές χρεοκοπίες. Η μία ήτανε επειδή δεν μπορούσαμε να δανειστούμε και η δεύτερη επειδή το χρέος μας ήτανε αβάσταχτο και μη εξυπηρετούμενο. Και τα καταφέραμε.
Αποτρέψαμε δύο διαφορετικές χρεοκοπίες. Και η ευθύνη για τα χάλια αυτά βεβαίως βαρύνει τη Νέα Δημοκρατία, μόνο που αυτό της έχει καταλογιστεί στις εκλογές του 2009 και η επανάληψη αυτής της διαπίστωσης σήμερα δεν προσφέρει πολλά.
Αυτό το οποίο προσφέρει είναι ότι παρουσιαστήκαμε με ένα σχέδιο και ένα προσωπικό που θα υπηρετούσε το σχέδιο αυτό, το οποίο εξυπηρετούσε άλλες προτεραιότητες. Μετά το 2009 η εντύπωση που δώσαμε είναι ότι είχαμε μια ομάδα και ένα πρόγραμμα που είχε άλλους στόχους και όχι αυτούς που τελικά κληθήκαμε να υπηρετήσουμε. Και αυτό είναι ένα πρώτο σημείο αυτοκριτικής.
Αχρηστέψαμε πολύτιμο χρόνο και πολύτιμο δυναμικό. Το θέμα του χρόνου δεν είναι πόσο γρήγορα κινηθήκαμε. Κινηθήκαμε γρήγορα. Το θέμα είναι πόσο γρήγορα διορθώσαμε την κατεύθυνση που έπρεπε να κινηθούμε.
Το δεύτερο είναι ότι δεν εκτιμήσαμε σωστά, κατά τη γνώμη μου τουλάχιστον, ποιους είχαμε απέναντί μας. Είχαμε εχθρούς περισσότερους και μεγαλύτερους απ' αυτούς που φοβόμασταν. Αν αντίπαλος ήταν η Νέα Δημοκρατία βεβαίως δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα, αλλά είχαμε απέναντί μας την Ευρωπαϊκή Δεξιά, τις αγορές και βεβαίως και μια εγχώρια συμμαχία που ήτανε πολύ ευρύτερη από τη Νέα Δημοκρατία.
Αυτή τη δυνατότητα που είχαν οι αντίπαλοί μας νομίζω ότι την υποτιμήσαμε. Και την υποτιμήσαμε διότι δεν μπορέσαμε να προβλέψουμε, το είπε και ο Πρόεδρος πριν, ότι το 2010 τον Οκτώβριο τινάξανε στον αέρα όλη την προσπάθεια που είχαμε ξεκινήσει η Ευρωπαϊκή Δεξιά.
Η απόφαση της Ντωβίλ ήτανε μια ανατροπή όλων των θυσιών που είχε κάνει ο ελληνικός λαός μέχρι τότε και όλων των προσπαθειών που είχαμε ξεκινήσει. Και βέβαια οι ίδιες δυνάμεις είναι και σήμερα στα πράγματα στην Ευρώπη. Είναι οι ίδιες δυνάμεις που αρνούνται να αναγνωρίσουν την ευθύνη τους και την ασυναρτησία που επικρατεί. Αρνούνται τα ευρωομόλογα, τον φόρο επί των συναλλαγών, την εξαίρεση των δημοσίων επενδύσεων από τα δημοσιονομικά ελλείμματα.
Στην αναμέτρηση αυτή νομίζω ότι υπερτιμήσαμε τις δυνάμεις μας και επίσης υποτιμήσαμε, με εξαίρεση τον Πρόεδρο νομίζω, ο οποίος έκανε μεγάλες προσπάθειες, υποτιμήσαμε τη σημασία της ευρωπαϊκής συνεργασίας.
Λοιπόν, με αυτή την ευκαιρία θέλω να σας πω ότι όση σημασία έχουν οι δικές μας εκλογές, άλλη τόση σημασία μπορεί να αποδειχθεί ότι έχουν και οι εκλογές στη Γαλλία. Και εκτός από τις θερμές μας ευχές στο σύντροφο Ολάντ να κερδίσει τη νίκη, πρέπει να είμαστε παρόντες και παρούσες όλοι στις μάχες που δίνονται στην Ευρώπη. Εάν δεν αλλάξει ο συσχετισμός εκεί μπορεί να πάνε χαμένες όλες οι θυσίες μας εδώ.
Αλλά νομίζω επίσης ότι κάναμε και ένα άλλο λάθος: παραγνωρίσαμε την ανάγκη να αντιμετωπίσουμε τις βαριές συνέπειες από την ύφεση στην Ελλάδα. Οι συνέπειες ήτανε πολύ πιο βαριές από αυτές που είχαμε προϋπολογίσει και στον τομέα αυτό είναι βέβαιον ότι μας έλλειψε και η δημιουργικότητα και η πρωτοβουλία.
Παγιδευτήκαμε στα σχήματα της περασμένης δεκαετίας, που ήταν η δεκαετία που οδήγησε στην καταστροφή και βεβαίως δεν είχαν αποδώσει όλα αυτά τα οποία χρησιμοποιήθηκαν. Η ανεργία που αυξάνονταν διαρκώς, η φτώχεια που επεκτείνονταν διαρκώς, η αδυναμία ενεργοποίησης του δημόσιου τομέα, με πρόσχημα ότι ο δημόσιος τομέας ήτανε κακός και αναποτελεσματικός, που ήτανε πράγματι, αυτά ήτανε πράγματα που μας βαρύνουν και ιδιαιτέρως εμάς, στο ΠΑΣΟΚ, με την λαϊκή μας βάση που περίμενε από μας πολύ διαφορετικά, πολύ περισσότερα και πολύ καλύτερα.
Για το έργο μίλησε προηγουμένως ο Πρόεδρος και πράγματι μέσα σε αυτές τις δυσκολίες όχι απλώς πετύχαμε να αποτρέψουμε τις δύο χρεοκοπίες, αλλά πετύχαμε και πολλά ακόμα. Αυτή τη στιγμή πράγματι έχει τοποθετηθεί ένα νέο πρότυπο ανάπτυξης για τη χώρα, έχουνε γίνει πάρα πολλές τομές και ο καθένας από μας τις ξέρει και μπορεί να τις αξιοποιήσει και στη μάχη που έρχεται.
Αλλά νομίζω ότι όλοι μας στην αίθουσα αυτή και πολλοί άλλοι έξω απ' την αίθουσα αισθανθήκαμε τα δύσκολα αυτά χρόνια την έλλειψη ενός ΠΑΣΟΚ, ενός σοβαρού ΠΑΣΟΚ, με ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική ενότητα.
Αντ' αυτού είδαμε πολλά στελέχη μας που έχουν το προνόμιο της προβολής των απόψεών τους να επιτείνουν τη σύγχυση προβάλλοντας διάφορες απόψεις.
Πολλά απ' αυτά, ασκώντας κριτική στα λάθη μας έκαναν το λάθος να διολισθήσουν σε κριτική του σκοπού της προσπάθειάς μας. Κατέληξαν να εμφανίζεται ότι εκ των έσω το ΠΑΣΟΚ καταδίκαζε την προσπάθεια που έκανε και το σκοπό της. Και αυτό είναι ένα λάθος το οποίο ήταν απολύτως διαλυτικό.
Παρόλα αυτά αντέξαμε. Και την ώρα που όλες οι δυνάμεις της χρεοκοπίας, που σας είπα πριν ποιες ήτανε, προεξοφλούσαν ότι θα τελειώσουμε, αντιμετωπίσαμε και την κοινοβουλευτική κατάρρευση που ερχότανε με την πρωτοβουλία του Γιώργου Παπανδρέου να φτιαχτεί μια κυβέρνηση με διευρυμένη πλειοψηφία, με στήριξη πάνω σε μια διευρυμένη πλειοψηφία.
Με τα όσα και όποια λάθη, συντρόφισσες και σύντροφοι, νομίζω ότι πετύχαμε τη σωτηρία της χώρα από δύο χρεοκοπίες. Αντιμετωπίσαμε όλα αυτά, την εγχώρια αντιΠΑΣΟΚ συμμαχία και αυτή η επιτυχία μας έχει πιστωθεί ιστορικά. Αυτό που παίζεται σήμερα δεν είναι η ιστορική μας δικαίωση, είναι η πολιτική μας δικαίωση. Και για να την πετύχουμε πρέπει να δώσουμε μια δημοκρατική μάχη, ανοιχτή, δημοκρατική πολιτική δράση.
Και ο απολογισμός και η αυτοκριτική που γίνεται αποκτά αξία μόνο εάν καθορίζει τη συνέχεια της πορείας μας. Μόνο εάν αποτελεί το προοίμιο σε ένα Σύμφωνο Ενότητας και Νίκης που πρέπει να συνομολογήσουμε.
Όποια ηγεσία και αν επιλέξουμε θα πρέπει να την εφοδιάσουμε με επιλογές απαλλαγμένες από τα λάθη της περιόδου που τελειώνει. Με πρόγραμμα και προτεραιότητες : τη δουλειά, την αναδιανομή του εισοδήματος, τον παραγωγικό δημόσιο τομέα. Και με ένα πολιτικό κίνημα, το δικό μας κίνημα του ΠΑΣΟΚ, με ιδεολογική πολιτική και οργανωτική δύναμη και σταθερή συλλογικότητα.
Αν πετύχουμε σε αυτά, το βλέπω, με όση εμπειρία μπορώ να διαθέτω, ότι θα ακολουθήσει και η εκλογική δικαίωση. Την επόμενη των εθνικών εκλογών, όποτε και αν γίνουν, είναι ανάγκη - και μπορούμε - να διασφαλίζουμε τα όσα έχει πετύχει ο ελληνικός λαός με τις θυσίες του.
Μία είναι η προϋπόθεση, απαραίτητη προϋπόθεση : το ΠΑΣΟΚ να έχει κεντρική θέση, να έχει τη δύναμη να προσφέρει μια ευρύτατη δυνατότητα εναλλακτικών συμμαχικών κυβερνήσεων. Βεβαίως αν ο ελληνικός λαός αποφασίσει να κυβερνήσουμε μόνοι μας δεν θα έχουμε καμιά αντίρρηση, αλλά και δεν μπορεί να υπάρχει ως μονοδιάστατη λύση για την εγγύηση της συνέχειας της προσπάθειάς μας μόνο μία λύση κυβερνητική ΠΑΣΟΚ - Νέας Δημοκρατίας.
Αυτό πρέπει να το απορρίψουμε. Πρέπει να βρεθούμε σε κεντρικό σημείο και να έχουμε πολλαπλές δυνατότητες συμμαχίας, συμμαχικών κυβερνήσεων. Και αυτό διότι δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να βάλουμε σε κίνδυνο όσα έχει πετύχει ο ελληνικός λαός με τις κυβερνήσεις Γιώργου Παπανδρέου και Λουκά Παπαδήμου τα τελευταία δύο χρόνια.
Νομίζω ότι από δω, σήμερα, και σε αυτή τη βάση μπορεί να ξεκινήσει η μεγάλη προσπάθεια της ανάκαμψης. Ξέρουμε από πού ξεκινάμε, ξέρουμε πού θέλουμε να φθάσουμε και ξέρουμε και από πού να πάμε.
Ας καλέσουμε σε αυτή την πορεία όλους όσους είναι στην αίθουσα, γύρω απ' την αίθουσα και έξω απ' την αίθουσα και θα είμαστε κερδισμένοι και εμείς και αυτοί και πριν από όλα ο ελληνικός λαός.
Σας ευχαριστώ.